โครงการเสริมสร้างสุขภาวะเชิงพุทธของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล (อ.ป.ต.) ในสังคมไทย ภายใต้สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการในหัวข้อ "การพัฒนาศักยภาพพระสงฆ์ของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล สำหรับคณะสงฆ์ภาค 2-3" ณ วัดพนัญเชิงวรวิหาร อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา  โดยมีพระสงฆ์ที่ดำรงตำแหน่งประธานฝ่ายเผยแผ่, ประธานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ และประธาน อ.ป.ต. ต้นแบบ ในพื้นที่ 7 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดอ่างทอง จังหวัดสระบุรี จังหวัดลพบุรี จังหวัดสิงห์บุรี จังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี รวมทั้งผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนา เข้าร่วมการอบรมในครั้งนี้

 

     ตลอดระยะเวลา 2 วัน ผู้เข้าร่วมการอบรมได้รับฟังการบรรยายจากวิทยากรที่มีความรู้ความสามารถหลายท่านด้วยกัน อาทิ พระราชวรเมธี รศ. ดร. รองอธิการบดีฝ่ายบริหาร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เป็นผู้บรรยายในหัวข้อ "นโยบายและแนวปฏิบัติของหน่วยอบรมประชาชน (อ.ป.ต.)" เป็นการสร้างความตระหนักและเตรียมความพร้อมให้กับพระสงฆ์เพื่อรองรับกับความเปลี่ยนแปลงทางสังคมในปัจจุบัน และชี้ชวนให้พระสงฆ์ในฐานะผู้ขับเคลื่อนงานในพื้นที่ได้ยึดโยงแนวทางการทำงานให้สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ชาติ คือ "มั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืน" และแผนยุทธศาสตร์การปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา คือ "พุทธศาสน์มั่นคง ดำรงศีลธรรม นำสังคมสันติสุขอย่างยั่งยืน"

 

     พระสุธีรัตนบัณฑิต รศ. ดร. ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยพุทธศาสนา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และผู้จัดการโครงการ เป็นผู้บรรยายในหัวข้อ "รูปแบบและบทเรียน การพัฒนากิจกรรมและโครงการพัฒนาของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล ในยุค 4.0" เป็นการฉายภาพให้เห็นถึงบทบาทของสถาบันทางพระพุทธศาสนากับสังคมสมัยใหม่ เพื่อชี้ชวนให้ผู้เข้าร่วมการอบรมได้เกิดแนวคิด การริเริ่มสร้างสรรค์ ที่จะนำไปสู่การเกิดกิจกรรมและนวัตกรรมในพื้นที่ โดยอันดับแรก ต้องมีการวิเคราะห์บริบทของพื้นที่ตนเองเสียก่อน ว่ามีจุดเด่นในเรื่องใด มีจุดอ่อนที่ต้องแก้ไขอย่างไร 

 

     นอกจากนี้ เพื่อให้เกิดแนวคิดการทำงานที่สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ทางโครงการยังได้จัดกิจกรรมการถอดบทเรียนองค์กรภาคีเครือข่ายกับองค์กรพระพุทธศาสนา โดยมี รศ.ดร.ชลวิทย์ เจียรจิตต์ คณบดีคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เป็นผู้บรรยายให้แนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการปรับตัวขององค์กรทางสังคมต่างๆ ภายใต้สถานการณ์โลกที่เปลี่ยนแปลงไป มีการยกกรณีตัวอย่างการปรับตัวของคณะสังคมศาสตร์ มศว ในฐานะที่เป็นผู้บริหาร และให้ข้อเสนอแนะว่าคณะสงฆ์ก็ควรมีการปรับตัวเช่นกันภายใต้สถานการณ์ความเปลี่ยนแปลงนี้

 

     นายสุทธิพงษ์ วสุโสภาพล ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะระดับชาติ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เป็นผู้บรรยายเกี่ยวกับสิทธิในการรักษาสุขภาพของพระสงฆ์ สถานการณ์สุขภาพพระสงฆ์ในปัจจุบัน และแนวทางการอำนวยความสะดวกทางด้านสุขภาพของพระสงฆ์ที่ทางสำนักงานได้ตั้งเป้าหมายไว้ ก่อนที่จะให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับกระบวนการทำงานของคณะสงฆ์ ที่ควรสร้างแนวทางความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอื่นๆ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนต่อไป 

 

     ท้ายที่สุด ผู้เข้าร่วมการอบรมยังได้มีโอกาสเขียนโครงการพัฒนา ผ่านการให้ข้อคิดเห็นจาก รศ.ดร.โกนิฎฐ์ ศรีทอง ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ดร.เบญจมาศ สุขสถิต คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อให้เกิดการวางแผน การคิดกิจกรรมที่สอดคล้องกับแนวทางการทำงานทั้ง 8 ด้าน ของหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล (อ.ป.ต.) ที่จะนำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมสุขภาวะวิถีพุทธ พัฒนาชุดความรู้สำหรับขับเคลื่อนเครือข่ายหน่วยอบรมประชาชนประจำตำบล (อ.ป.ต.) ตอบสนองการปฏิรูปกิจการคณะสงฆ์ ตลอดจนการ “พลิกฟื้น” และ “เปลี่ยนผ่าน” ให้องค์กรพระพุทธศาสนากลับมาเป็นศูนย์กลางทางปัญญาและสุขภาวะของชุมชนต่อไป